Translate

Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2011

Φάλαινες και δελφίνια στο "κόκκινο"



Σε υδάτινες ερήμους, άδειες από ζωή, μεταμορφώνονται ραγδαία οι θάλασσες της Ευρώπης, καθώς δεκάδες χιλιάδες κητώδη, μεταξύ των οποίων δελφίνια και φάλαινες, θανατώνονται εκούσια ή ακούσια κάθε χρόνο, από το Αιγαίο μέχρι τη Βαλτική. Σε όλο τον κόσμο ο αριθμός των θαλάσσιων θηλαστικών που βρίσκουν το θάνατο από αλιευτικά εργαλεία, τις επιπτώσεις της υπεραλίευσης, τη ρύπανση των ωκεανών και την αυξανόμενη κίνηση πλοίων ή σκοτώνονται από στρατιωτικά γυμνάσια ανέρχεται στις 300 χιλιάδες ετησίως, σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών.

Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η κατάσταση στις θάλασσές μας, καθώς τα κρούσματα είναι σχεδόν καθημερινά, με πιο πρόσφατο τον εκβρασμό μιας πτεροφάλαινας μήκους σχεδόν 13 μέτρων και βάρους 8,3 τόνων στη Μύκονο, η οποία έφερε εξωτερικά τραύματα που κατέδειξαν ότι χτυπήθηκε από τις προπέλες πλοίου. Σύμφωνα με το «Αρχιπέλαγος», μια οργάνωση που δραστηριοποιείται για την προστασία των ελληνικών θαλασσών, η πτεροφάλαινα είναι είδος που διαπλέει περιστασιακά τα ελληνικά νερά, μπορεί να φτάσει σε μήκος τα 20 μέτρα, ενώ η διάρκεια ζωής της μπορεί να ξεπεράσει τα 80 έτη. Η πρόσκρουση με μεγάλα πλοία, και κυρίως με μεγάλα ταχύπλοα αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες θανάτου για τα μεγάλα αυτά θαλάσσια θηλαστικά.

Σε διημερίδα που διοργανώθηκε πριν από λίγες μέρες στην έδρα του ευρωκοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, με πρωτοβουλία του Έλληνα ευρωβουλευτή κ. Κρίτωνα Αρσένη, ειδικοί επιστήμονες από διάφορα ερευνητικά πεδία κάθισαν στο ίδιο τραπέζι με εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να εξετάσουν τόσο το θεσμικό πλαίσιο προστασίας των κητωδών και την εφαρμογή του ή μη από τα κράτη-μέλη, όσο και να προχωρήσουν στην αναθεώρηση του υφιστάμενου νομικού οπλοστασίου.

Λύση οι περιοχές απαγόρευσης αλιείας
Στην πράξη αποδεικνύεται ότι τίποτα δεν έχει γίνει για την ουσιαστική προστασία των ειδών αυτών, πολλά από τα οποία βρίσκονται στο χείλος της εξαφάνισης. Ακόμα περισσότερο, τα συμφέροντα της αλιευτικής βιομηχανίας που αποτελεί σημαντική πλουτοπαραγωγική πηγή για πολλές χώρες, δεν αφήνουν περιθώριο αισιοδοξίας για αποτελεσματική προστασία των θηλαστικών της θάλασσας. 

«Την τραγική σημερινή οικονομική κρίση θα ακολουθήσει μια σαρωτική περιβαλλοντική. Στις θάλασσες, τα ιχθυαποθέματα καταρρέουν. Απειλούνται τόσο οι άνθρωποι που εξαρτώνται από την αλιεία, όσο και τα δελφίνια, οι φώκιες και οι χελώνες. Πρέπει να πάρουμε μέτρα άμεσα», αναφέρει στον «ΕΤ» ο κ. Αρσένης και συμπληρώνει: «Το μόνο που φαίνεται να έχει αποτέλεσμα είναι η οριοθέτηση πολλών, διάσπαρτων περιοχών απαγόρευσης της αλιείας με βάση τα επιστημονικά στοιχεία, σε συνεργασία με τους ψαράδες και με τη συμμετοχή τους στην επιτήρηση της εφαρμογής του μέτρου. Να δημιουργήσουμε χώρους πολλαπλασιασμού των αλιευμάτων, χώρους όπου μπορούν να τραφούν τα κητώδη και τα άλλα θαλάσσια θηλαστικά, χωρίς τη παρουσία του ανθρώπου. Γύρω από αυτές τις περιοχές οι ψαράδες θα μπορούν να αλιεύουν με λιγότερη προσπάθεια περισσότερα ψάρια».

Έλλειψη στοιχείων
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που δεν επιτρέπει τη λήψη μέτρων, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι ότι δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία, έτσι ώστε να πιστοποιηθεί με ακρίβεια ο αριθμός των κητωδών που πιάνονται στα δίχτυα, ή θανατώνονται εκούσια από κάποιους ψαράδες, επειδή πλήττουν την ψαριά τους.

Ο Δρ. Λούντβιχ Κρέμερ, ένας από τους κορυφαίους νομικούς επιστήμονες της Ε.Ε., με ειδίκευση στην περιβαλλοντική νομοθεσία, είναι σαφής: «Η Ευρώπη οφείλει επιτέλους να υιοθετήσει μια ειλικρινή στάση για την προστασία του ενάλιου πλούτου και να επιβλέπει η ίδια την εφαρμογή της νομοθεσίας. Είναι οξύμωρο να μετακυλίει την ευθύνη στα κράτη-μέλη, πολλά από τα οποία διαθέτουν τεράστιους αλιευτικούς στόλους. Συνεπώς, κανείς δεν ελέγχει ουσιαστικά τη βιομηχανία αλιείας, η οποία μάλιστα επιδοτείται με τεράστια ποσά, μεταξύ ενός και τριών δις ευρώ ετησίως. Το 2008, την τελευταία δηλαδή χρονιά για την οποία έχουμε επίσημα στοιχεία, αναφέρθηκαν μόλις 78 θανατώσεις θαλάσσιων θηλαστικών πανευρωπαϊκά, τη στιγμή που μόνο στο Βισκαϊκό Κόλπο καταγράφηκαν τουλάχιστον 1300 περιπτώσεις από ανεξάρτητους παρατηρητές».

Η Επίτροπος Αλιείας της Ε.Ε. Μαρία Δαμανάκη αναγνώρισε ότι υπάρχει τεράστιο έλλειμμα στην καταγραφή θανατώσεων κητωδών και θεωρεί πως πρέπει να υπάρξει συνεργασία με την αλιευτική βιομηχανία: «Ακόμα και αν η αναθεώρηση της νομοθεσίας υπερψηφιστεί από όλες τις πλευρές, θα χρειαστεί τουλάχιστον διάστημα 12 έως και 18 μηνών για να ολοκληρωθεί η γραφειοκρατική διαδικασία», σημειώνει.

Ο γενικός διευθυντής Περιβάλλοντος της Ε.Ε. Καρλ Φάλκενμπεργκ είναι και εκείνος ιδιαίτερα επιφυλακτικός, καθώς η εφαρμογή της νομοθεσίας εξαρτάται από το αν οι ίδιες οι χώρες είναι διατεθειμένες να την επιβάλλουν στους αλιευτικούς τους στόλους: «Δεδομένου ότι χρειάζονται αρκετά χρόνια μέχρι να ενσωματωθεί μια κοινοτική οδηγία στην εθνική νομοθεσία των κρατών-μελών, οφείλουμε να κινηθούμε το ταχύτερο δυνατόν, πριν να φτάσουμε σε μια μη αναστρέψιμη κατάσταση».

Πρόγραμμα «Θάλασσα»
«Στις ελληνικές θάλασσες ζουν 14 από τα σπανιότερα είδη φαλαινών, δελφινιών και φώκιας του πλανήτη. Η πλειοψηφία όμως της κοινής γνώμης όμως αγνοεί την ύπαρξή τους και δε γνωρίζει τη σπουδαιότητα αυτών των χαρισματικών ζώων για τα θαλάσσια οικοσυστήματα της Μεσογείου» σημειώνει ο Βαγγέλης Παράβας, Βιολόγος και υπεύθυνος του τομέα Προστασίας και Πολιτικής της MOm, η οποία σε συνεργασία με το WWF Ελλάς υλοποιεί το πρόγραμμα «Θάλασσα». Σκοπός του είναι να ευαισθητοποιήσει τόσο τους πολίτες, όσο και τους ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς για την ανάγκη διατήρησης όλων των σπάνιων και απειλούμενων θαλάσσιων θηλαστικών που φιλοξενούνται στα ελληνικά νερά.

Απειλές για τα κητώδη
Οι σημαντικότερες απειλές που αντιμετωπίζουν τα δελφίνια, οι φάλαινες και οι μεσογειακές φώκιες στην Ελλάδα είναι δυστυχώς αποτέλεσμα ανθρώπινων δραστηριοτήτων και άμεσα μπορούν ακόμα και να οδηγήσουν στην εξαφάνισή τους.

Οι κυριότερες απειλές είναι:

-          η εξάντληση της τροφής τους, λόγω υπεραλίευσης,
-          οι τυχαίες εμπλοκές και πνιγμό τους σε δίχτυα,
-          οι ηθελημένες θανατώσεις από ασυνείδητους,
-          οι συγκρούσεις και ατυχήματα με πλοία
-          η ενόχληση, μέσω σκόπιμων ή μη σκόπιμων προσεγγίσεων από σκάφη και ανθρώπους
-          η ακουστική ρύπανση που προκαλεί η μηχανοκίνητη ναυτιλία, τα στρατιωτικά σόναρ και οι έρευνες για πετρέλαιο,
-          ο θάνατος ή τραυματισμός που προκαλείται από την κατάποση σκουπιδιών και άλλων πλαστικών
-          η συσσώρευση τοξικών δηλητηρίων που καταλήγουν στη θάλασσα
-          η πετρελαϊκή ρύπανση


Πληροφορίες για το πρόγραμμα «Θάλασσα»


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

WW2 Wrecks welcomes and encourages readers to comment and engage in respectful conversation about the content posted here.
We value thoughtful, polite and concise comments that reflect a variety of views.