250 τόνοι ασήμι από την άβυσσο

Ένα επίτευγμα-ρεκόρ πέτυχε η αμερικανική εταιρεία εντοπισμού και ανέλκυσης θησαυρών από βυθισμένα πλοία Odyssey Marine Exploration, καθώς κατάφερε πριν από μερικές ημέρες να "σηκώσει" από την άβυσσο των 5 σχεδόν χιλιομέτρων, 48 τόνους αργυρών ράβδων από το ναυάγιο του SS Gairsoppa, το οποίο είχε βυθιστεί από το γερμανικό υποβρύχιο U-101 στις 17 Φεβρουαρίου του 1941 στον Ατλαντικό Ωκεανό. 

Μόλις ένας από το πλήρωμα των 85 ναυτικών κατάφερε να διασωθεί από το ναυάγιο, μετά από 13 δραματικά μερόνυχτα σε σωσίβια λέμβο, το οποίο βυθίστηκε σε μόλις 20 λεπτά και βρίσκεται σε απόσταση 480 περίπου χιλιομέτρων από τις δυτικές ακτές της Ιρλανδίας.

 Η πλώρη του Gairsoppa με τις δύο άγκυρες

Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της εταιρείας, η ποσότητα των 1203 ράβδων που ανελκύστηκε αντιστοιχεί μόλις στο 20% του συνολικού φορτίου ασημιού του ατμόπλοιου που ανέρχεται σε σχεδόν 250 τόνους και η επιχείρηση θα συνεχιστεί μέχρι να ανελκυστούν όλες οι ράβδοι. 

Η συνολική τους αξία υπερβαίνει τα 200 εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία το 80% θα καταλήξει στις… τσέπες της ιδιωτικής εταιρείας και το υπόλοιπο 20% στα θησαυροφυλάκια της Βρετανίας, η κυβέρνηση της οποίας έδωσε την άδεια ανέλκυσης με το… αζημίωτο.

 Το ρήγμα από την τορπίλη που βύθισε το πλοίο είναι εμφανές

«Το μεγάλο βάθος, αλλά και η κακή κατάσταση του ναυαγίου δυσκόλεψαν την επιχείρηση», ανέφερε ο Γκρεγκ Στεμ, επικεφαλής της εταιρείας ναυαγιαίρεσης και συμπλήρωσε «Με τη χρήση του τηλεκατευθυνόμενου μη επανδρωμένου βαθυσκάφους-ρομπότ, ανοίξαμε οπές στο κύτος, μπήκαμε στο αμπάρι και συλλέξαμε μία-μία τις ράβδους. Το ρήγμα που προκάλεσε η τορπίλη του γερμανικού υποβρυχίου στο τσακισμένο σκαρί είναι ακόμα και σήμερα ορατό».

Το χρονικό της ανέλκυσης

Το 2010 η βρετανική κυβέρνηση έδωσε την άδεια στην εταιρεία Odyssey Marine Exploration να εντοπίσει το ναυάγιο και να ανελκύσει το πολύτιμο φορτίο του που σύμφωνα με τα αρχεία ανερχόταν στα 7 εκατομμύρια ουγγιές. Το Σεπτέμβριο του 2011 η εταιρεία ανακοίνωσε ότι ταυτοποίησε το ναυάγιο σε βάθος 4,7 χιλιομέτρων περίπου. 

Ράβδοι ασημιού στο αμπάρι του πλοίου

Μετά από πολύμηνες έρευνες και μερικές αποτυχημένες απόπειρες, στα τέλη της άνοιξης του 2012 γνωστοποιήθηκε ότι θα ξεκινούσε η διαδικασία διάτρησης του κύτους, προκειμένου να διαπιστωθεί σε ποιο από τα αμπάρια βρισκόταν ο θησαυρός. Πριν από μερικές ημέρες ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση της ανέλκυσης, με τους υπεύθυνους της εταιρείας να είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένοι, όπως και το υπουργείο Οικονομικών της Βρετανίας που θα εισπράξει ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό, 71 χρόνια μετά τη βύθιση του πλοίου.

Η καταστροφή μέσα από τα μάτια του μοναδικού επιζώντα

Ο 31 ετών ύπαρχος του πλοίου Ρίτσαρντ Έϊρς ήταν ο μοναδικός επιζώντας, η μαρτυρία του οποίου συγκλονίζει ακόμα και σήμερα: «Η τορπίλη μας χτύπησε γύρω στις 10:30 το βράδι στο αμπάρι 2. Η έκρηξη ήταν τόσο σφοδρή που αχρηστεύθηκε η κεραία του ασυρμάτου και έτσι δε μπορούσαμε να ειδοποιήσουμε κανέναν. 

Μέσα σε λίγα λεπτά το πλοίο έγειρε. Το γερμανικό υποβρύχιο όμως άρχισε να βάλλει με τα πολυβόλα, σκοτώνοντας αρκετούς από το πλήρωμα. Μόλις τρεις σωσίβιες λέμβοι κατέβηκαν, αλλά σύντομα οι δύο χάθηκαν. Ήμασταν 31 άνδρες στη βάρκα μου, αλλά την όγδοη μέρα το νερό τελείωσε. Τη 13 ημέρα, μόλις 7 είχαμε απομείνει ζωντανοί, είδαμε την ξηρά και αρχίσαμε να κωπηλατούμε με όσες δυνάμεις μας είχαν μείνει. Ένα κύμα τούμπαρε τη βάρκα και οι υπόλοιποι, εξουθενωμένοι από τις κακουχίες και το ψύχος, πνίγηκαν παρά την απόπειρά μου να τους κρατήσω στην επιφάνεια». Ο Έϊρς έζησε μέχρι το 1992.

 Το U101 κάπου στον Ατλαντικό Ωκεανό

Το U-101

Ένα από τα πιο επιτυχημένα υποβρύχια των ναζί, το U-101 είχε βυθίσει 23 πλοία, μεταξύ των οποίων και τα ελληνικά «Όρος Υμηττός», «Αντώνης Γεωργαντής» και «Εύπλοια» μέσα σε διάστημα 18 περίπου μηνών, από το Μάιο του 1940 μέχρι τον Οκτώβριο του 1941. Το υποβρύχιο αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, χρησιμοποιήθηκε ως εκπαιδευτικό και αυτοβυθίστηκε λίγες μέρες πριν τη λήξη του πολέμου το Μάιο του 1945, για να μην πέσει στα χέρια των Συμμάχων.